ZASADY CZYSZCZENIA
Agnieszka Kozieł Mar 15, 2019 WSZYSTKO O CZYSZCZENIU 0 Comments
ZASADY CZYSZCZENIA
wspólne dla wszystkich metod czyszczenia
Niezależnie od typu wykładziny, doboru metody oraz rodzaju chemii do czyszczenia istnieje pięć żelaznych zasad – etapów czyszczenia wykładziny (dywanu, tapicerki, draperii):
- usuwanie suchych zabrudzeń,
- rozpuszczanie brudu,
- ekstrakcja,
- zabiegi kończące,
- suszenie.
(1) USUWANIE SUCHYCH ZABRUDZEŃ
Po analizie składu zabrudzeń spotykanych w wykładzinie, znaczenie usuwania suchych zabrudzeń, czyli mówiąc po ludzku odkurzania, staje się oczywiste. Odkurzanie powinno stanowić zarówno element codziennej pielęgnacji wykładziny, jak i obowiązkowy zabieg poprzedzający czyszczenie, niezależnie od stosowanej metody.
Dużym błędem jest uznanie, że przy metodzie ekstrakcyjnej nie warto odkurzać wykładziny, ponieważ „brud i tak zostanie odessany w trakcie prania”. BŁĄD!!!
Ważny jest dobór odpowiedniego odkurzacza. Najskuteczniejsze są odkurzacze z wirującą szczotką, która w czasie pracy rozczesuje włókna wykładziny i unosi zabrudzenia zbyt ciężkie do ruszenia tradycyjną ssawką. Ze względu na wygodę pracy najlepsze są odkurzacze kolumnowe (oczywiście z wirującą szczotką).
W szczególny sposób należy potraktować obszar w okolicy wejścia do obiektu. W trakcie odkurzania warto uklęknąć, rozchylić włókna wykładziny i sprawdzić, czy w głębi, na podłożu (osnowie), nie pozostały zabrudzenia. Obszar wokół wejścia, a szczególnie wycieraczki tekstylne, trzeba odkurzać systematycznie nawet kilka razy dziennie. Jeżeli nie zadbamy o regularne odkurzanie nastąpi kumulacja brudu, wykładzina „nasyci się brudem” i proces ten będzie postępował w głąb pomieszczenia.
Odkurzanie przed okresowym czyszczeniem jest tym bardziej ważne, że w praktyce różnie bywa z regularnością odkurzania przy codziennej pielęgnacji. Warto poświęcić dużo czasu i jednocześnie w trakcie odkurzania dokonać inspekcji wykładziny pod kątem identyfikacji plam, które będziemy usuwać, oraz ogólnego zabrudzenia wykładziny. Pomoże to nam dobrać odpowiednią metodę czyszczenia.
(2) ROZPUSZCZENIE BRUDU
Po usunięciu suchych zabrudzeń należy doprowadzić do rozpuszczenia brudu, który pozostał na wykładzinie. Pojęcie „rozpuszczanie brudu” używane jest tu w znaczeniu potocznym i w zależności od rodzaju brudu oznacza oddzielenie brudu od włókna, wytworzenie emulsji (zabrudzenia na bazie oleju), czy też „zmydlenie” tłuszczu. Najrzadziej „rozpuszczanie brudu” oznacza rozpuszczanie, ale to też się zdarza w przypadku niektórych zabrudzeń na bazie wody.
Ten wstępny etap, jakim jest rozpuszczenie brudu, decyduje o skuteczności czyszczenia, a jest jednocześnie najbardziej zaniedbywany. Celem rozpuszczania brudu jest odseparowanie go od włókna wykładziny. Na skuteczność rozpuszczania brudu mają wpływ cztery czynniki : działanie chemiczne, temperatura, działanie mechaniczne oraz czas.
Działanie chemiczne
Bez zastosowania środków chemicznych, czyli detergentów połączonych z odpowiednimi dodatkami, możemy jedynie liczyć na niewielki efekt mechanicznej erozji brudu pod wpływem czynników fizycznych i oddzielenie śladowych ilości brudu od włókna. Trudno to nazwać profesjonalnym czyszczeniem.
Dzięki zastosowaniu chemii osiągamy:
UWAGA! Wszelkie środki chemiczne stosowane do czyszczenia mogą powodować naruszenie koloru wykładziny dlatego należy przed ich użyciem przetestować je na fragmencie wykładziny, która nie jest wyeksponowany. Zabronione jest używanie środków z wybielaczami na bazie utleniaczy, poza szczególnymi zastosowaniami i bez specjalistycznego przeszkolenia.
Temperatura
Wyższa temperatura wspomaga proces redukcji napięcia powierzchniowego, oraz wzmaga działanie chemikaliów. Empirycznie stwierdzono, że podniesienie temperatury roztworu o 10°C podwaja skuteczność działania chemii. Po podgrzaniu roztworu o kolejne 10°C uzyskujemy czterokrotne zwiększenie skuteczności chemii w stosunku do temperatury pokojowej.
Jak można w praktyce uzyskać wyższą temperaturę?
Poprzez rozpuszczanie koncentratów w ciepłej wodzie, oraz stosowanie maszyn ekstrakcyjnych z przepływowym ogrzewaczem.
Czy wysoka temperatura nie szkodzi wykładzinie?
Nie. Woda nie może przecież mieć temperatury wyższej niż 100°C (przy normalnym czyszczeniu), a jednocześnie w czasie natrysku detergentu podlega on schłodzeniu. Teoretycznie najwyższa temperatura roztworu na wykładzinie to ok. 97°C. Włókna syntetyczne ulegają zmiękczeniu w temperaturze 149°C (polipropylen) oraz 232°C (poliamid). Obróbka termiczna włókna następuje w temperaturze 127 do 204°C. W procesie barwienia kolor jest utrwalany w temperaturze 110°C, przy czym proces ten trwa 45 do 75 min. Czy nadal martwicie się wpływem temperatury? Jeżeli tak to niepotrzebnie.
Czy ciśnienie z jakim podaje się detergent może uszkodzić włókna?
Nie. Należy jedynie zachować pewną ostrożność przy czyszczeniu wykładzin welurowych i nie stosować maksymalnego ciśnienia i temperatury jednocześnie. Uwaga ta tyczy się jedynie czyszczenia agregatami zamontowanymi na samochodzie, a nie elektrycznymi maszynami przenośnymi.
Działanie mechaniczne
Działanie mechaniczne jest istotne, aby chemia dotarła w sposób równomierny do każdego miejsca na wykładzinie, oraz żeby wspomagać oddzielanie brudu od włókna. Najlepszym sposobem jest zastosowanie maszyny dyskowej ze szczotką (miękką!) lub bonnetem. Przy czyszczeniu wykładzin zalecane są obroty od 150 do 200 rpm. Innym sposobem jest użycie maszyn z wirującymi cylindrycznymi szczotkami, które są bezpieczniejsze dla wykładzin tkanych, ciętych tuftowanych, oraz dla płytek dywanowych.
Czynnik czasu
Znaczenie czasu w czyszczeniu jest często ignorowane, a przecież trudno sobie wyobrazić, że brud, który kumulował się w wykładzinie przez szereg miesięcy (lat?) zostanie rozpuszczony w ciągu kilku sekund.
Najtrudniejszy do „ruszenia” jest brud pochodzący z substancji oleistych, które pod wpływem czasu ulegają utlenianiu. W wyniku utleniania oleju powstaje twarda i odporna na działanie chemiczne i mechaniczne skorupa przypominająca zaschniętą farbę. Czyściliście kiedyś farbę? Dodatkowo utlenione zabrudzenia oleiste ułatwiają przywieranie do włókna innego rodzaju zabrudzeń oraz trwale reagują z włóknami polipropylenowymi.
Do "przegryzienia się" przez utleniony olej potrzebne jest zastosowanie wszystkich opisanych powyżej czynników wspomagających czyli mocnej chemii, temperatury, działania mechanicznego i czasu.
(3) EKSTRAKCJA
Po rozpuszczeniu brudu należy go w jakiś sposób usunąć z wykładziny. Najskuteczniejszą metodą jest wypłukanie i odsysanie brudu. Wbrew powszechnej praktyce odsysanie nie jest wyłącznie domeną czyszczenia ekstrakcyjnego. Jest wskazane, aby odsysać roztwór czyszczący z wykładziny również przy szamponowaniu. Należy do tego oczywiście zastosować odkurzacz do pracy na mokro wraz ze środkiem do redukcji piany.
Jedyną praktycznie alternatywą do odsysania jest krystalizacja środka chemicznego i dokładne odkurzanie po wyschnięciu, ale czy w praktyce macie czas na to aby wrócić następnego dnia do wyczyszczonego obiektu i porządnie poodkurzać? Wierzycie, że klient przyłoży się do odkurzania skoro właśnie zapłacił za wyczyszczenie wykładziny? Inną kwestią jest jakość chemii i to, czy faktycznie ulega ona całkowitej krystalizacji. Kiepska chemia nie da się odkurzyć. Pozostaje na włóknach w postaci lepkiej mazi. Pozostawienie chemii na wykładzinie grozi błyskawicznym jej zabrudzeniem i w konsekwencji reklamacją ze strony klienta i dodatkowymi dla nas kosztami.
Przy czyszczeniu metodą bonnetowania - ekstrakcja polega na wchłanianiu rozpuszczonego brudu przez bonnet.
Przy czyszczeniu suchymi wiórkami, brud jest wchłaniany przez wiórki, a następnie po ich wyschnięciu usuwany przy pomocy odkurzacza.
Niezależnie zatem od metody czyszczenia, brud jest w jakiś sposób usuwany z wykładziny po uprzednim rozpuszczeniu. Stosując pewne uproszczenie stosuję we wszystkich przypadkach termin "ekstrakcja brudu.
(4) ZABIEGI KOŃCZĄCE
Ostatnim zabiegiem na zakończenie czyszczenia jest zaczesanie wykładziny w jednym kierunku. Szczególne znaczenie ma to przy wykładzinach z ciętym włóknem oraz tkanych, gdyż w zależności od kierunku zaczesania zmieniają one odcień. W przypadku wykładzin supełkowych ten problem też występuje, ale w mniejszym stopniu.
Każdy, kto chociaż raz nie uczesał włosów po myciu, rozumie z pewnością o co w tym akapicie mi chodzi.
(5) SUSZENIE
Wykładzina generalnie nie znosi wody. Niestety dogłębne czyszczenie zawsze wiąże się z pewnym zmoczeniem wykładziny. Należy więc zadbać o odpowiednie warunki do wyschnięcia wykładziny: przewiew i temperatura w pomieszczeniu, uniesienie niektórych mebli no i czas.
Użytkowanie wykładziny przed wyschnięciem jest niedopuszczalne i naszym obowiązkiem jest jasne wytłumaczenie tego klientowi.
W przypadku metod opartych na krystalizacji suszenie jest szczególnie ważne, a jego przebieg wpływa na jakość krystalizacji, a w konsekwencji na końcowy efekt czyszczenia.
Dużym błędem jest uznanie, że przy metodzie ekstrakcyjnej nie warto odkurzać wykładziny, ponieważ „brud i tak zostanie odessany w trakcie prania”. BŁĄD!!!
Ważny jest dobór odpowiedniego odkurzacza. Najskuteczniejsze są odkurzacze z wirującą szczotką, która w czasie pracy rozczesuje włókna wykładziny i unosi zabrudzenia zbyt ciężkie do ruszenia tradycyjną ssawką. Ze względu na wygodę pracy najlepsze są odkurzacze kolumnowe (oczywiście z wirującą szczotką).
W szczególny sposób należy potraktować obszar w okolicy wejścia do obiektu. W trakcie odkurzania warto uklęknąć, rozchylić włókna wykładziny i sprawdzić, czy w głębi, na podłożu (osnowie), nie pozostały zabrudzenia. Obszar wokół wejścia, a szczególnie wycieraczki tekstylne, trzeba odkurzać systematycznie nawet kilka razy dziennie. Jeżeli nie zadbamy o regularne odkurzanie nastąpi kumulacja brudu, wykładzina „nasyci się brudem” i proces ten będzie postępował w głąb pomieszczenia.
Odkurzanie przed okresowym czyszczeniem jest tym bardziej ważne, że w praktyce różnie bywa z regularnością odkurzania przy codziennej pielęgnacji. Warto poświęcić dużo czasu i jednocześnie w trakcie odkurzania dokonać inspekcji wykładziny pod kątem identyfikacji plam, które będziemy usuwać, oraz ogólnego zabrudzenia wykładziny. Pomoże to nam dobrać odpowiednią metodę czyszczenia.
(2) ROZPUSZCZENIE BRUDU
Po usunięciu suchych zabrudzeń należy doprowadzić do rozpuszczenia brudu, który pozostał na wykładzinie. Pojęcie „rozpuszczanie brudu” używane jest tu w znaczeniu potocznym i w zależności od rodzaju brudu oznacza oddzielenie brudu od włókna, wytworzenie emulsji (zabrudzenia na bazie oleju), czy też „zmydlenie” tłuszczu. Najrzadziej „rozpuszczanie brudu” oznacza rozpuszczanie, ale to też się zdarza w przypadku niektórych zabrudzeń na bazie wody.
Ten wstępny etap, jakim jest rozpuszczenie brudu, decyduje o skuteczności czyszczenia, a jest jednocześnie najbardziej zaniedbywany. Celem rozpuszczania brudu jest odseparowanie go od włókna wykładziny. Na skuteczność rozpuszczania brudu mają wpływ cztery czynniki : działanie chemiczne, temperatura, działanie mechaniczne oraz czas.
Działanie chemiczne
Bez zastosowania środków chemicznych, czyli detergentów połączonych z odpowiednimi dodatkami, możemy jedynie liczyć na niewielki efekt mechanicznej erozji brudu pod wpływem czynników fizycznych i oddzielenie śladowych ilości brudu od włókna. Trudno to nazwać profesjonalnym czyszczeniem.
Dzięki zastosowaniu chemii osiągamy:
- obniżenie napięcia powierzchniowego wody, oraz oddzielenie brudu od włókna,
- emulgację zabrudzeń o charakterze oleistym, czyli mówiąc po ludzku, rozbicie tych zabrudzeń na drobne cząsteczki i wytworzenie zawiesiny,
- zmianę tłuszczy obecnych w mydło, które następnie będziemy mogli rozpuścić w wodzie i wypłukać,
- otoczenie cząstek brudu ładunkiem elektrostatycznym tak, aby zostały oddzielone od włókna i od siebie nawzajem
UWAGA! Wszelkie środki chemiczne stosowane do czyszczenia mogą powodować naruszenie koloru wykładziny dlatego należy przed ich użyciem przetestować je na fragmencie wykładziny, która nie jest wyeksponowany. Zabronione jest używanie środków z wybielaczami na bazie utleniaczy, poza szczególnymi zastosowaniami i bez specjalistycznego przeszkolenia.
Temperatura
Wyższa temperatura wspomaga proces redukcji napięcia powierzchniowego, oraz wzmaga działanie chemikaliów. Empirycznie stwierdzono, że podniesienie temperatury roztworu o 10°C podwaja skuteczność działania chemii. Po podgrzaniu roztworu o kolejne 10°C uzyskujemy czterokrotne zwiększenie skuteczności chemii w stosunku do temperatury pokojowej.
Jak można w praktyce uzyskać wyższą temperaturę?
Poprzez rozpuszczanie koncentratów w ciepłej wodzie, oraz stosowanie maszyn ekstrakcyjnych z przepływowym ogrzewaczem.
Czy wysoka temperatura nie szkodzi wykładzinie?
Nie. Woda nie może przecież mieć temperatury wyższej niż 100°C (przy normalnym czyszczeniu), a jednocześnie w czasie natrysku detergentu podlega on schłodzeniu. Teoretycznie najwyższa temperatura roztworu na wykładzinie to ok. 97°C. Włókna syntetyczne ulegają zmiękczeniu w temperaturze 149°C (polipropylen) oraz 232°C (poliamid). Obróbka termiczna włókna następuje w temperaturze 127 do 204°C. W procesie barwienia kolor jest utrwalany w temperaturze 110°C, przy czym proces ten trwa 45 do 75 min. Czy nadal martwicie się wpływem temperatury? Jeżeli tak to niepotrzebnie.
Czy ciśnienie z jakim podaje się detergent może uszkodzić włókna?
Nie. Należy jedynie zachować pewną ostrożność przy czyszczeniu wykładzin welurowych i nie stosować maksymalnego ciśnienia i temperatury jednocześnie. Uwaga ta tyczy się jedynie czyszczenia agregatami zamontowanymi na samochodzie, a nie elektrycznymi maszynami przenośnymi.
Działanie mechaniczne
Działanie mechaniczne jest istotne, aby chemia dotarła w sposób równomierny do każdego miejsca na wykładzinie, oraz żeby wspomagać oddzielanie brudu od włókna. Najlepszym sposobem jest zastosowanie maszyny dyskowej ze szczotką (miękką!) lub bonnetem. Przy czyszczeniu wykładzin zalecane są obroty od 150 do 200 rpm. Innym sposobem jest użycie maszyn z wirującymi cylindrycznymi szczotkami, które są bezpieczniejsze dla wykładzin tkanych, ciętych tuftowanych, oraz dla płytek dywanowych.
Czynnik czasu
Znaczenie czasu w czyszczeniu jest często ignorowane, a przecież trudno sobie wyobrazić, że brud, który kumulował się w wykładzinie przez szereg miesięcy (lat?) zostanie rozpuszczony w ciągu kilku sekund.
Najtrudniejszy do „ruszenia” jest brud pochodzący z substancji oleistych, które pod wpływem czasu ulegają utlenianiu. W wyniku utleniania oleju powstaje twarda i odporna na działanie chemiczne i mechaniczne skorupa przypominająca zaschniętą farbę. Czyściliście kiedyś farbę? Dodatkowo utlenione zabrudzenia oleiste ułatwiają przywieranie do włókna innego rodzaju zabrudzeń oraz trwale reagują z włóknami polipropylenowymi.
Do "przegryzienia się" przez utleniony olej potrzebne jest zastosowanie wszystkich opisanych powyżej czynników wspomagających czyli mocnej chemii, temperatury, działania mechanicznego i czasu.
(3) EKSTRAKCJA
Po rozpuszczeniu brudu należy go w jakiś sposób usunąć z wykładziny. Najskuteczniejszą metodą jest wypłukanie i odsysanie brudu. Wbrew powszechnej praktyce odsysanie nie jest wyłącznie domeną czyszczenia ekstrakcyjnego. Jest wskazane, aby odsysać roztwór czyszczący z wykładziny również przy szamponowaniu. Należy do tego oczywiście zastosować odkurzacz do pracy na mokro wraz ze środkiem do redukcji piany.
Jedyną praktycznie alternatywą do odsysania jest krystalizacja środka chemicznego i dokładne odkurzanie po wyschnięciu, ale czy w praktyce macie czas na to aby wrócić następnego dnia do wyczyszczonego obiektu i porządnie poodkurzać? Wierzycie, że klient przyłoży się do odkurzania skoro właśnie zapłacił za wyczyszczenie wykładziny? Inną kwestią jest jakość chemii i to, czy faktycznie ulega ona całkowitej krystalizacji. Kiepska chemia nie da się odkurzyć. Pozostaje na włóknach w postaci lepkiej mazi. Pozostawienie chemii na wykładzinie grozi błyskawicznym jej zabrudzeniem i w konsekwencji reklamacją ze strony klienta i dodatkowymi dla nas kosztami.
Przy czyszczeniu metodą bonnetowania - ekstrakcja polega na wchłanianiu rozpuszczonego brudu przez bonnet.
Przy czyszczeniu suchymi wiórkami, brud jest wchłaniany przez wiórki, a następnie po ich wyschnięciu usuwany przy pomocy odkurzacza.
Niezależnie zatem od metody czyszczenia, brud jest w jakiś sposób usuwany z wykładziny po uprzednim rozpuszczeniu. Stosując pewne uproszczenie stosuję we wszystkich przypadkach termin "ekstrakcja brudu.
(4) ZABIEGI KOŃCZĄCE
Ostatnim zabiegiem na zakończenie czyszczenia jest zaczesanie wykładziny w jednym kierunku. Szczególne znaczenie ma to przy wykładzinach z ciętym włóknem oraz tkanych, gdyż w zależności od kierunku zaczesania zmieniają one odcień. W przypadku wykładzin supełkowych ten problem też występuje, ale w mniejszym stopniu.
Każdy, kto chociaż raz nie uczesał włosów po myciu, rozumie z pewnością o co w tym akapicie mi chodzi.
(5) SUSZENIE
Wykładzina generalnie nie znosi wody. Niestety dogłębne czyszczenie zawsze wiąże się z pewnym zmoczeniem wykładziny. Należy więc zadbać o odpowiednie warunki do wyschnięcia wykładziny: przewiew i temperatura w pomieszczeniu, uniesienie niektórych mebli no i czas.
Użytkowanie wykładziny przed wyschnięciem jest niedopuszczalne i naszym obowiązkiem jest jasne wytłumaczenie tego klientowi.
W przypadku metod opartych na krystalizacji suszenie jest szczególnie ważne, a jego przebieg wpływa na jakość krystalizacji, a w konsekwencji na końcowy efekt czyszczenia.
